شاخص CPI و تاثیر آن در فارکس

در این مقاله، به بررسی شاخص قیمت مصرف‌کننده (CPI) خواهیم پرداخت. و به بررسی این موضوع می‌پردازیم که معامله‌گران برای تصمیم‌گیری آگاهانه در مورد شاخص قیمت مصرف‌کننده چه نکاتی را باید بدانند. و در کل به مفاهیم CPI، تاریخ انتشار CPI، نحوه تفسیر CPI و نکاتی که هنگام معامله فارکس با این داده‌ باید در نظر گرفت، خواهیم پرداخت.

فهرست مطالب

• شاخص قیمت مصرف‌کننده (CPI) چیست؟
• نحوه محاسبه CPI
• انواع گزارش CPI
• چرا معامله‌گران فارکس باید داده‌های CPI را دنبال کنند؟
• استراتژی‌هایی برای سرمایه‌گذاران برای استفاده از تغییرات CPI
• معامله‌گران چگونه از داده‌های CPI به برای کسب سود بهره‌مند می‌شوند؟
• تفسیر تأثیر داده‌های شاخص قیمت مصرف‌کننده (CPI) با استفاده از شاخص دلار آمریکا

شاخص قیمت مصرف‌کننده (CPI) چیست؟

شاخص قیمت مصرف‌کننده (Consumer Price Index) که با مخفف CPI شناخته می‌شود، یک شاخص اقتصادی مهم است که به طور منظم توسط اقتصادهای بزرگ منتشر می‌شود تا نگاهی به سطوح فعلی رشد و تورم ارائه دهد.

مقدار این شاخص از تورم تاثیر می‌گیرد، و به طور خاص بر قدرت خرید و افزایش قیمت کالاها و خدمات در یک اقتصاد تمرکز دارد. سیاست گذاران برای اتخاذ استراتژی‌های پولی یک کشور از این شاخص استفاده می‌کنند.

این شاخص میانگین تغییرات قیمت برای کالاهای موجود در یک سبد کالایی خاص است که از پیش تعیین‌شده و شامل کالاهای مصرفی،غذا، انرژی و همچنین خدماتی مانند مراقبت‌های پزشکی است.

CPI به دلیل تأثیرگذاری بر سیاست پولی و در نتیجه، نرخ بهره که تأثیر مستقیمی بر قدرت ارز دارد، برای معامله‌گران فارکس یک ابزار مفید به شمار می‌رود.

انتشار داده CPI معمولاً هر ماه انجام می‌شود، اما در برخی کشورها مانند نیوزلند و استرالیا به‌صورت سه‌ماهه است. برخی از کشورها مانند آلمان نتایج سالانه را نیز ارائه می‌دهند. اداره آمار کار ایالات متحده (US Bureau of Labor Statistics) از سال ۱۹۱۳ به‌صورت ماهانه CPI را گزارش کرده است.

جهت دسترسی به تاریخچه این داده میتوانید به وبسایت tradingeconomics رجوع کنید.

نحوه محاسبه CPI

محاسبه شاخص قیمت مصرف‌کننده (CPI) شامل چندین مرحله است:

1. انتخاب سبد

یک سبد شامل مجموعه‌ای از کالا و خدمات در نظر گرفته می‌شود تا الگوی مصرف رایج مصرف کنندگان شهری را نشان دهد. این سبد معمولاً شامل صدها قلم کالا در دسته‌های مختلفی مانند غذا، مسکن، حمل‌ونقل، مراقبت‌های بهداشتی و آموزش است.

2. جمع آوری قیمت

قیمت اقلام موجود در سبد به طور مرتب از نمونه ای از فروشگاه‌ها و ارائه دهندگان خدمات، جایی که مصرف کنندگان به طور معمول خرید می‌کنند، جمع آوری می شود. این قیمت‌ها بسته به دفعات محاسبه CPI، به صورت ماهانه یا سه ماهه جمع آوری می‌شوند.

3. وزن دهی

به هر قلم کالا در سبد، وزنی بر اساس اهمیت آن در هزینه مصرف کننده متوسط اختصاص داده می شود. اقلامی که مصرف کنندگان بیشتر برای آنها هزینه می‌کنند، مانند مسکن و غذا، نسبت به اقلامی که کمتر خریداری می‌شوند، وزن بالاتری دارند.

4. محاسبه شاخص قیمت

برای هر قلم کالا در سبد، شاخص قیمت با تقسیم قیمت فعلی بر قیمت در دوره پایه (معمولاً یک دوره مرجع تعیین شده) محاسبه می‌شود. این روش میزان تغییر قیمت نسبت به دوره پایه را محاسبه می‌کند.

5. تجمیع

سپس شاخص‌های قیمت با استفاده از وزن‌هایی که به هر قلم کالا اختصاص داده می‌شود، تجمیع می‌شوند. این تجمیع CPI کلی را به دست می‌دهد.

6. محاسبه نرخ تورم

برای تعیین نرخ تورم، درصد تغییر CPI در یک دوره زمانی مشخص، معمولاً یک ماه یا یک سال، محاسبه می‌شود. این کار با مقایسه CPI فعلی با CPI دوره قبل انجام می‌شود.

با دنبال‌کردن این مراحل، موسسات آمار می‌توانند به طور دقیق تغییرات در هزینه زندگی را در طول زمان اندازه‌گیری کنند که بینش ارزشمندی درباره روندهای تورم ارائه می‌دهد و به سیاست‌گذاران کمک می‌کند تا تصمیمات آگاهانه بگیرند.

انواع گزارش CPI

شاخص قیمت مصرف کننده (CPI) و شاخص CPI هسته‌ای (Core CPI) هر دو معیاری برای سنجش تغییرات سطح قیمت کالاها و خدمات هستند، اما از نظر دامنه و روش شناسی با هم تفاوت دارند. در زیر این تفاوت‌ها را بررسی می‌کنیم:

گزارش شاخص (CPI)

• CPI تغییر متوسط قیمت‌ها را در طول زمان برای سبدی از کالاها و خدمات مصرفی که توسط مصرف‌کنندگان شهری خریداری می‌شود، اندازه‌گیری می‌کند.
• این شاخص شامل طیف وسیعی از اقلامی است که مصرف‌کنندگان به طور معمول خریداری می‌کنند، مانند غذا، مسکن، پوشاک، حمل‌ونقل، مراقبت‌های پزشکی و سرگرمی.
• CPI اغلب به‌عنوان معیاری کلی برای تورم استفاده می‌شود و نشان‌دهنده تغییرات در کل هزینه زندگی است.

گزارش Core CPI

• Core CPI نوعی از CPI است که برخی از اجزای ناپایدار، به طور معمول قیمت مواد غذایی و انرژی را حذف می‌کند.
• با حذف این اجزای ناپایدار که می‌توانند به دلیل عواملی مانند آب‌وهوا، رویدادهای ژئوپلیتیکی یا اختلالات در عرضه، نوسانات قیمتی زیادی را تجربه کنند، CPI Core هدف ارائه معیاری باثبات‌تر از روندهای تورم زیربنایی را دارد.
• سیاست‌گذاران و اقتصاددانان اغلب از Core CPI برای سنجش فشارهای تورمی ​​زیربنایی در اقتصاد استفاده می‌کنند، زیرا می‌تواند تصویری واضح‌تر از روندهای تورم بلندمدت بدون نویز ناشی از نوسانات موقت در قیمت مواد غذایی و انرژی ارائه دهد.

به طور خلاصه، درحالی‌که CPI تغییرات در سطح کلی قیمت کالاها و خدمات مصرفی را اندازه‌گیری می‌کند، Core CPI با حذف اجزای ناپایدار مانند قیمت مواد غذایی و انرژی بر روندهای تورم زیربنایی تمرکز می‌کند. هر دو شاخص برای درک پویای تورم و هدایت تصمیمات سیاست پولی نقش مهمی ایفا می‌کنند.

چرا معامله‌گران فارکس باید داده‌های CPI را دنبال کنند؟

برای معامله‌گران فارکس، شاخص قیمت مصرف‌کننده (CPI) یک نشانگر اقتصادی مهم است؛ زیرا به نمایان‌سازی روندهای تورمی می‌پردازد که می‌تواند تبعات مهمی برای بازارهای ارز داشته باشد.

دلایل اصلی اینکه چرا CPI برای معامله‌گران فارکس اهمیت دارد:

1- تأثیر بر نرخ بهره

بانک‌های مرکزی تورم را به‌دقت نظارت می‌کنند، زیرا این یکی از عوامل اساسی تصمیمات سیاست پولی آن‌ها است، به‌ویژه در خصوص نرخ بهره. اگر داده‌های CPI فشارهای تورمی روبه‌افزایش را نشان دهد، بانک‌های مرکزی ممکن است درنظرگرفتن افزایش نرخ بهره جهت کنترل تورم را در نظر بگیرند. نرخ بهره بالاتر می‌تواند سرمایه‌گذاری خارجی را جلب کرده و ارز را تقویت کند.

2- ارزش ارز

تورم با گذر زمان قدرت خرید ارز را تضعیف می‌کند. وقتی داده‌های CPI نشان دهد که تورم بالاتر از انتظارات است، ممکن است منجر به ارزش پایین‌تر ارز شود؛ زیرا سرمایه‌گذاران انتظار دارند قدرت خرید ضعیف‌تری در آینده داشته باشند. به طور معکوس، تورم کم‌تر از انتظار ممکن است ارز را تقویت کند.

3- انتظارات بازار

بازارهای فارکس به داده‌های اقتصادی از جمله گزارش‌های CPI بسیار حساس هستند. معامله‌گران اغلب بر پایه پیش‌بینی نتایج داده‌های CPI معاملات خود را تنظیم می‌کنند و مواضع خود را مطابق با آن تنظیم می‌کنند. اگر اعداد CPI واقعی به طور قابل‌ ملاحظه‌ای از انتظارات بازار انحراف کنند، می‌تواند به حرکات تندی در قیمت‌های ارز منجر شود.

4- اختلافات نسبی نرخ بهره

داده‌های CPI می‌توانند انتظارات برای تغییرات آینده نرخ بهره را تحت‌تأثیر قرار دهند که در نتیجه اختلافات نسبی نرخ بهره بین کشورها تأثیر می‌گذارد. معامله‌گران فارکس اغلب بر اساس انتظارات تغییرات نرخ بهره ارزها را معامله می‌کنند و داده‌های CPI می‌توانند نکاتی راجع به اقدامات آینده سیاست پولی ارائه دهند.

5- مدیریت ریسک

درک روندهای تورمی از طریق داده‌های CPI برای مدیریت ریسک در معاملات فارکس بسیار مهم است. معامله‌گران باید پیش‌بینی کنند که تغییرات در سطوح تورم چگونه می‌تواند بر ارزش ارزها تأثیر بگذارد و مواضع خود را به‌موقع تعیین کنند. به طور خلاصه، داده‌های CPI یک شاخص اقتصادی حیاتی برای معامله‌گران فارکس هستند؛ زیرا بر سیاست‌های بانک مرکزی، ارزش ارزها، انتظارات بازار و راهبردهای مدیریت ریسک تأثیر می‌گذارد.

استراتژی‌هایی برای سرمایه‌گذاران برای استفاده از تغییرات CPI

با انتشار گزارش CPI، سرمایه‌گذاران می‌توانند از استراتژی‌های مختلفی برای بهره‌مندی از این گزارش استفاده کنند:

1- سرمایه‌گذاری در اوراق‌قرضه مرتبط با تورم (ILB)

این اوراق‌قرضه دارای بهره‌ای هستند که با CPI افزایش می‌یابد و به حفظ قدرت خرید سرمایه‌گذار در دوران تورم کمک می‌کند.

2- سرمایه‌گذاری در کالاها

قیمت در کالاها همراه با تورم تمایل به افزایش دارد، بنابراین سرمایه‌گذاری در کالاهایی مانند فلزات، نفت و محصولات کشاورزی می‌تواند راهی برای محافظت در برابر تورم باشد.

3- سرمایه‌گذاری در املاک و مستغلات

ارزش املاک و مستغلات در بلندمدت تمایل به افزایش دارد و می‌تواند از تورم محافظت کند، به‌خصوص اگر اجاره‌بها باتوجه‌به CPI قابل‌تنظیم باشد.

4- تنظیم تخصیص سبد سهام

در دوره‌های تورمی، سرمایه‌گذاران ممکن است بخواهند تخصیص سهام خود را به سمت دارایی‌هایی که عملکرد بهتری در زمان تورم دارند، مانند سهام شرکت‌های باقدرت قیمت‌گذاری بالا یا کالاها، تغییر دهند.

5- استفاده از تحلیل تکنیکال برای شناسایی روندهای CPI

تحلیلگران تکنیکال ممکن است از ابزارهای نموداری برای شناسایی الگوهایی در داده‌های CPI و پیش‌بینی جهت‌گیری‌های احتمالی تورم استفاده کنند.

6- سرمایه‌گذاری در شرکت‌هایی که قدرت قیمت‌گذاری دارند

برخی از شرکت‌ها قدرت بیشتری برای افزایش قیمت‌ها در پاسخ به افزایش هزینه‌ها دارند. سرمایه‌گذاری در چنین شرکت‌هایی می‌تواند در دوره‌های تورمی سودمند باشد.

معامله‌گران چگونه از داده‌های CPI برای کسب سود بهره‌مند می‌شوند؟

در اینجا انواع دارایی‌هایی که برای معاملات و سرمایه‌گذاری در زمان انتشار CPI مناسب هستند، آورده شده است:

1- پول نقد

تورم برای پول نقد مضر است و این می‌تواند فرصت‌هایی را برای معامله‌گران به دنبال کسب سود از نوسانات کوتاه‌مدت قیمت در بازار فارکس فراهم کند.

2- طلا

سرمایه‌گذاران می‌توانند در دوره‌های تورم بالا روی طلا سرمایه‌گذاری کنند تا از کاهش ارزش پول نقد خود جلوگیری کنند.

3- سهام

به طور کلی تورم برای سهام مضر است، اما سرمایه گذاران با تجربه می توانند بسته به چشم انداز اقتصادی فعلی، سهام را خریداری یا به اصطلاح  (فروش استقراضی) کنند. این پتانسیل سود زیادی را برای سرمایه گذاران به همراه دارد، که نیازمند مهارت و دانش کافی در بازار بورس است.

تفسیر تأثیر داده‌های شاخص قیمت مصرف‌کننده (CPI) با استفاده از شاخص دلار آمریکا

یکی از راه‌های تفسیر تأثیرات داده‌های شاخص قیمت مصرف‌کننده (CPI)، بررسی شاخص دلار آمریکا (US Dollar Index) است. نمودار خطی شاخص دلار از سال 2016 در زیر آمده است. اگر عدد انتشار CPI با فاصله‌ای قابل توجه از انتظارات بازار منتشر شود، می‌توان انتظار داشت این موضوع محرک سوق‌دادن شاخص به سطوح بالاتر یا شکست مقاومت‌های تکنیکالی باشد.

ازآنجایی‌که این شاخص ترکیبی از یورو/دلار آمریکا، دلار آمریکا/ین ژاپن و پوند انگلیس/دلار آمریکا است، با بررسی دلار آمریکا می‌توانیم تفسیری کامل از نتایج رویداد به دست آوریم.

همان‌طور که در مثال بالا مشاهده می‌شود، با افزایش تورم در نیمه اول سال ۲۰۱۸، شاخص دلار آمریکا نیز به طور مشابه افزایش یافت. اما با کاهش تورم ایالات متحده در ماه‌های بعد و عدم رسیدن به هدف ۲ درصدی، افزایش نرخ بهره ایالات متحده از دستور کار خارج شد. در نتیجه، ارزش دلار با مشکل مواجه شد و این موضوع منجر به ضعیف‌تر شدن شاخص دلار شد.

به طور کلی ارتباط ارزش شاخص دلار با شاخص قیمت مصرف‌کننده (CPI) معمولاً در چارچوب تأثیر تورم و سیاست‌های پولی قرار می‌گیرد. وقتی که شاخص CPI رفتاری را نشان می‌دهد، به‌عنوان‌مثال مصرف‌کنندگان پول بیشتری برای کالاها و خدمات پرداخت می‌کنند، بانک‌های مرکزی ممکن است تغییراتی در سیاست‌های پولی اعمال کنند تا تورم را کنترل کنند. اگر بانک مرکزی تصمیم بگیرد نرخ بهره را افزایش دهد به‌منظور کنترل تورم، این می‌تواند ارزش دلار را تقویت کند؛ زیرا نرخ بهره بالاتر می‌تواند جذابیت بیشتری برای سرمایه‌گذاران خارجی ایجاد کند. از طرف دیگر، اگر تورم کاهش یابد و CPI کاهش یابد، این می‌تواند منجر به ضعف ارزش دلار شود، زیرا انتظار می‌رود که قدرت خرید پایین‌تری در آینده وجود داشته باشد. به‌طورکلی، عملکرد ارز دلار به طور مستقیم و غیرمستقیم توسط داده‌های CPI و انتظارات بازار در مورد تورم و سیاست‌های پولی تحت‌تأثیر قرار می‌گیرد.

جمع‌بندی

شاخص قیمت مصرف کننده شاخصی حیاتی در اقتصاد هر کشور است. هر چه این نرخ کاهشی یا ثابت باشد در طولانی مدت ارزش پول ملی آن کشور در مقایسه با سایر ارزها افزایش می یابد و پول ملی آن کشور در اصطلاح تقویت می شود. نوسات در این شاخص برای تمامی مصرف کنندگان حتی در خرید‌های روزانه ملموس است و بشدت توسط سیاست‌گذاران زیر نظر گرفته می‌شود.