در مقاله قبلی، به‌طور ساده و جامع به بررسی مفهوم فارکس، بزرگ‌ترین بازار مالی جهان، پرداختیم. در این مقاله، قصد داریم به بررسی دقیق دارایی‌ها و ابزارهای معاملاتی موجود در بازار فارکس بپردازیم و به این سؤال کلیدی پاسخ دهیم که در بازار فارکس چه چیزهایی معامله می‌شود؟ با مطالعه این مقاله، درک بهتری از بازار فارکس پیدا خواهید کرد و می‌توانید با اطلاعات بیشتری به فعالیت در این بازار بپردازید.
در فارکس چه چیزی معامله می‌شود؟
اگر بخواهیم به این سؤال که «در فارکس چه چیزی معامله می‌شود؟» یک پاسخ ساده و کلی بدهیم جواب آن «پول» خواهد بود! فارکس (Forex) مخفف عبارت انگلیسی Foreign Exchange است و در زبان فارسی به‌عنوان بازار تبادل ارزهای خارجی شناخته می‌شود. به عبارت ساده‌تر می‌توان فارکس را مکانی برای تبدیل یک ارز به ارز دیگر دانست. در این بازار، ارزهای کشورهای مختلف به‌صورت جفت در مقابل یکدیگر معامله می‌شوند. به‌عنوان مثال، جفت ارز یورو/دلار (EUR/USD) که در آن ارزش یورو در مقابل ارزش دلار سنجیده می‌شود.
هرچند عمده‌ترین دارایی مورد معامله در بازار فارکس، جفت ارزها هستند اما فارکس فقط به معاملات جفت ارزها محدود نمی‌شود. در این بازار، طیف گسترده‌ای از دارایی‌ها و ابزارهای معاملاتی دیگر نیز وجود دارند که معامله‌گران می‌توانند از آن‌ها برای کسب سود استفاده کنند. فلزات گران‌بها مانند طلا و نقره، کالاهایی مانند نفت و گاز طبیعی و شاخص‌های سهام ازجمله دارایی‌هایی هستند که در بازار فارکس مورد معامله قرار می‌گیرند.
در ادامه این مقاله به جزئیات بیشتری در مورد هر یک از این بازارها خواهیم پرداخت.
جفت ارزها (Currency Pairs)
در بازار فارکس، جفت‌ارزها اصلی‌ترین دارایی‌های معاملاتی محسوب می‌شوند. جفت‌ارزها از دو ارز مختلف تشکیل شده‌اند که به‌صورت هم‌زمان در مقابل یکدیگر معامله می‌شوند. ارز اول در جفت ارز به‌عنوان ارز پایه (Base Currency) و ارز دوم به‌عنوان ارز متقابل (Quote Currency) شناخته می‌شود. به‌عنوان مثال، در جفت ارز یورو/دلار آمریکا (EUR/USD)، یورو ارز پایه و دلار آمریکا ارز متقابل است.
جفت‌ارزها به سه دسته اصلی تقسیم می‌شوند: جفت ارزهای اصلی (Major), فرعی (Minor) و اگزوتیک (Exotic).
جفت ارزهای اصلی
این جفت‌ارزها شامل ارزهایی هستند که بیشترین حجم معاملات را در بازار فارکس دارند و متعلق به بزرگ‌ترین اقتصادهای جهان هستند. ازجمله جفت‌ارزهای اصلی می‌توان به EUR/USD (یورو/دلار آمریکا)، GBP/USD (پوند/دلار آمریکا)، USD/JPY (دلار آمریکا/ین ژاپن)، USD/CHF (دلار آمریکا/فرانک سوئیس)، USD/CAD (دلار آمریکا/دلار کانادا)، AUD/USD (دلار استرالیا/دلار آمریکا) و NZD/USD (دلار نیوزیلند/دلار آمریکا) اشاره کرد. همان‌طور که مشاهده می‌کنید، دلار آمریکا پای ثابت جفت‌ارزهای اصلی است.
جفت‌ارزهای فرعی
این جفت‌ارزها شامل ارزهایی هستند که دلار آمریکا را در برنمی‌گیرند. برای مثال، جفت ارز EUR/GBP (یورو/پوند)، GBP/JPY (پوند/ین ژاپن) و EUR/CHF (یورو/فرانک سوئیس) ازجمله جفت‌ارزهای فرعی محسوب می‌شوند.
جفت‌ارزهای اگزوتیک
این جفت‌ارزها شامل ارزهای کشورهای در حال توسعه یا ارزهای اقتصادی نوظهور هستند، مانند USD/TRY (دلار آمریکا/لیر ترکیه) و USD/ZAR (دلار آمریکا/رند آفریقای جنوبی). نقدینگی این جفت‌ارزها نسبت به جفت‌ارزهای اصلی و فرعی کمتر است، اما می‌توانند فرصت‌های معاملاتی منحصر به فردی را نیز ارائه دهند.
سهام (Stocks)
در بازار فارکس، علاوه بر جفت‌ارزها، سهام نیز به‌عنوان یکی از دارایی‌های قابل معامله شناخته می‌شوند. برخلاف بازارهای سهام سنتی که در آن‌ها خریدوفروش سهام مستقیماً انجام می‌شود، در بازار فارکس معمولاً از طریق قراردادهای مابه‌التفاوت (CFD) به معامله سهام پرداخته می‌شود. در معاملات CFD، شما مالکیت واقعی سهام را ندارید، بلکه تنها از تغییرات قیمت سهام بهره‌مند می‌شوید.
معامله سهام در فارکس به معامله‌گران این امکان را می‌دهد تا از نوسانات قیمت سهام شرکت‌های بزرگ و معتبر جهانی بهره‌برداری کنند. به‌عنوان مثال، شما می‌توانید سهام شرکت‌های معروفی مانند Apple، Google، Amazon و Microsoft را معامله کنید.
شاخص‌ها (Indices)
در بازار فارکس، شاخص‌ها نیز به‌عنوان یکی از ابزارهای معاملاتی مهم و پرکاربرد محسوب می‌شوند. شاخص‌ها، مقیاسی برای اندازه‌گیری عملکرد گروهی از سهام منتخب در یک بازار خاص هستند. برای مثال، شاخص S&P 500 نمایانگر عملکرد 500 شرکت بزرگ در بازار بورس ایالات‌متحده است.
معامله‌گران در بازار فارکس می‌توانند شاخص‌های مختلفی را معامله کنند. این معاملات معمولاً از طریق قراردادهای مابه‌التفاوت (CFD) انجام می‌شود که به معامله‌گران امکان می‌دهد تا بدون نیاز به مالکیت فیزیکی سهام، از تغییرات قیمت شاخص‌ها سود ببرند. برخی از شاخص‌های محبوب که در بازار فارکس معامله می‌شوند شامل S&P 500، Dow Jones، Nasdaq، DAX 30 و FTSE 100 هستند.
معامله شاخص‌ها به معامله‌گران این امکان را می‌دهد تا به‌جای تمرکز بر سهام یک شرکت خاص، بر عملکرد کلی یک بازار یا بخش خاصی از اقتصاد سرمایه‌گذاری کنند. این نوع معاملات می‌تواند برای تنوع‌بخشی به سبد سرمایه‌گذاری و کاهش ریسک مناسب باشد. بااین‌حال، مانند دیگر ابزارهای معاملاتی، معامله شاخص‌ها نیز نیازمند تحلیل و دانش کافی است تا بتوان به‌درستی از فرصت‌های موجود بهره‌برداری کرد.
اوراق قرضه (Bonds)
اوراق قرضه نیز یکی از ابزارهای معاملاتی موجود در بازار فارکس است. اوراق قرضه نوعی از ابزارهای بدهی هستند که توسط دولت‌ها، شهرداری‌ها و شرکت‌ها برای تأمین مالی پروژه‌ها و نیازهای مختلف صادر می‌شوند. خریداران اوراق قرضه به نوعی به صادرکننده اوراق قرضه وام می‌دهند و در ازای آن، بهره دوره‌ای دریافت می‌کنند و در سررسید نهایی، مبلغ اصلی وام بازپرداخت می‌شود.
در بازار فارکس، معامله‌گران می‌توانند اوراق قرضه دولتی و شرکتی را خریدوفروش کنند. این معاملات معمولاً از طریق قراردادهای مابه‌التفاوت (CFD) انجام می‌شود که به معامله‌گران اجازه می‌دهد از تغییرات قیمت اوراق قرضه بدون نیاز به مالکیت فیزیکی آن‌ها بهره‌مند شوند. برخی از اوراق قرضه دولتی محبوب که در بازار فارکس معامله می‌شوند شامل اوراق قرضه 10 ساله خزانه‌داری ایالات‌متحده (US10Y)، اوراق قرضه ۱۰ ساله بریتانیا (GB10Y)، اوراق قرضه 10 ساله آلمان (DE10Y)، اوراق قرضه 10 ساله ژاپن (JP10Y) و اوراق قرضه ۱۰ ساله کانادا (CA10Y) هستند.
معامله اوراق قرضه در فارکس به معامله‌گران این امکان را می‌دهد که از نوسانات قیمت این ابزارهای بدهی بهره‌برداری کنند. قیمت اوراق قرضه تحت تأثیر عواملی مانند نرخ بهره، نرخ تورم و وضعیت اقتصادی کشورها تغییر می‌کند. معامله‌گران می‌توانند با تحلیل این عوامل، استراتژی‌های معاملاتی خود را تنظیم کنند و از فرصت‌های موجود در بازار بهره‌برداری کنند.
ارزهای دیجیتال (Crypto Currencies)
ارزهای دیجیتال نیز به‌عنوان یکی از دارایی‌های نوظهور و پرطرفدار در بازار فارکس شناخته می‌شوند. ارزهای دیجیتال یا رمز ارزها، شکل جدیدی از پول دیجیتال هستند که بر پایه فناوری بلاک چین عمل می‌کنند. این ارزها به دلیل ویژگی‌های خاص خود ازجمله غیرمتمرکز بودن و امنیت بالا، توجه بسیاری از سرمایه‌گذاران و معامله‌گران را به خود جلب کرده‌اند.
در بازار فارکس، معامله‌گران می‌توانند ارزهای دیجیتال مختلفی را خریدوفروش کنند. برخی از ارزهای دیجیتال محبوب که در این بازار معامله می‌شوند شامل بیت‌کوین (Bitcoin)، اتریوم (Ethereum)، ریپل (Ripple)، لایت‌کوین (Litecoin) و بیت‌کوین کش (Bitcoin Cash) هستند.
معامله ارزهای دیجیتال در فارکس معمولاً از طریق قراردادهای مابه‌التفاوت (CFD) انجام می‌شود. این نوع قراردادها به معامله‌گران این امکان را می‌دهد تا بدون نیاز به مالکیت فیزیکی ارز دیجیتال، از نوسانات قیمتی آن بهره‌مند شوند. با استفاده از CFDها، معامله‌گران می‌توانند هم از افزایش قیمت و هم از کاهش قیمت ارزهای دیجیتال سود ببرند. به‌عنوان مثال، اگر پیش‌بینی می‌کنید که قیمت بیت‌کوین افزایش می‌یابد، می‌توانید یک موقعیت خرید باز کنید. در مقابل، اگر انتظار دارید که قیمت بیت‌کوین کاهش یابد، می‌توانید یک موقعیت فروش باز کنید.
معاملات ارزهای دیجیتال در فارکس، فرصت‌های زیادی برای کسب سود فراهم می‌کند، زیرا این بازار به‌شدت نوسان پذیر است. قیمت ارزهای دیجیتال تحت تأثیر عوامل مختلفی مانند اخبار اقتصادی، تغییرات قوانین و مقررات، پذیرش عمومی و نوآوری‌های فناوری قرار دارد. به همین دلیل، معامله‌گران باید با دقت و تحلیل دقیق وارد این بازار شوند تا بتوانند از فرصت‌های موجود بهره‌برداری کنند.
کالاها (Commodities) در بازار فارکس
در بازار فارکس، علاوه بر جفت‌ارزها، سهام و شاخص‌ها، معامله‌گران می‌توانند به خریدوفروش کالاها نیز بپردازند. کالاها به دو دسته اصلی تقسیم می‌شوند: کالاهای سخت (Hard Commodities) و کالاهای نرم (Soft Commodities). کالاهای سخت شامل مواردی مانند طلا، نقره، نفت خام و گاز طبیعی هستند که معمولاً استخراج می‌شوند. کالاهای نرم شامل محصولاتی مانند گندم، ذرت و قهوه می‌شوند که معمولاً کشاورزی هستند.
یکی از مزایای معامله کالاها در بازار فارکس، تنوع بخشیدن به پرتفوی معاملاتی است. کالاها به دلیل ویژگی‌های خاص خود معمولاً تحت تأثیر عوامل متفاوتی مانند تغییرات آب‌وهوا، تحولات ژئوپلیتیک و سیاست‌های اقتصادی قرار دارند؛ بنابراین، معامله‌گران می‌توانند با تحلیل دقیق این عوامل و استفاده از استراتژی‌های مناسب، از فرصت‌های موجود در بازار کالاها بهره‌برداری کنند. درضمن معامله کالاها در بازار فارکس، از طریق قراردادهای مابه‌التفاوت (CFD) انجام می‌شود.
جمع‌بندی نهایی دارایی‌های فارکس
| نوع دارایی | توضیحات | مثال‌ها |
|---|---|---|
| جفت‌ارزها | معاملات ارزهای مختلف در مقابل یکدیگر | EUR/USD, GBP/USD, USD/JPY |
| سهام | خرید و فروش سهام شرکت‌های بزرگ بین‌المللی | Apple, Google, Amazon |
| شاخص‌ها | مجموعه‌ای از سهام که عملکرد یک بازار یا بخش خاص را نشان می‌دهند | S&P 500, Dow Jones, Nikkei 225 |
| اوراق قرضه | ابزارهای بدهی که توسط دولت‌ها و شرکت‌ها صادر می‌شوند | اوراق خزانه آمریکا، اوراق قرضه شرکت‌های بزرگ |
| ارزهای دیجیتال | رمزارزهای مختلف که به صورت دیجیتال معامله می‌شوند | Bitcoin, Ethereum, Ripple |
| کالاها | کالاهای سخت و نرم شامل فلزات، انرژی و محصولات کشاورزی | طلا، نقره، نفت خام، گندم |
در این مقاله به بررسی دقیق دارایی‌ها و ابزارهای معاملاتی موجود در بازار فارکس پرداختیم. فارکس به‌عنوان بزرگ‌ترین بازار مالی جهان، فرصت‌های متنوعی برای معامله‌گران فراهم می‌کند تا از نوسانات قیمت در دارایی‌های مختلف بهره‌برداری کنند.
جفت‌ارزها به‌عنوان اصلی‌ترین دارایی‌های قابل معامله در فارکس به سه دسته اصلی، فرعی و غیرمعمول تقسیم می‌شوند. همچنین، معامله‌گران می‌توانند سهام شرکت‌های بزرگ، شاخص‌های بازارهای مختلف، اوراق قرضه و ارزهای دیجیتال را نیز در فارکس معامله کنند. کالاها، شامل فلزات گران‌بها، فلزات صنعتی، منابع انرژی و محصولات کشاورزی، نیز یکی از دسته‌های مهم دارایی‌های قابل معامله در فارکس هستند.
تنوع دارایی‌های موجود در فارکس به معامله‌گران این امکان را می‌دهد که با استراتژی‌های مختلف و در شرایط متفاوت بازار، فرصت‌های سودآوری را شناسایی و از آن‌ها بهره‌برداری کنند. با داشتن دانش کافی و تحلیل دقیق، می‌توانید در این بازار فعالیت کنید و از پتانسیل‌های آن بهره‌مند شوید. امیدواریم با مطالعه این مقاله، پاسخ این سؤال که «چه چیزی در فارکس معامله می‌شود؟» را پیدا کرده و بتوانید با اطلاعات بیشتری به فعالیت در این بازار بپردازید.
نکته پایانی
به این نکته نیز توجه داشته باشید که دارایی‌های قابل معامله در فارکس به بروکر شما بستگی دارد و تمام بروکرها از تمام ابزارهای گفته شده در این مقاله پشتیبانی نمی‌کنند. ممکن است در بروکر شما امکان خریدوفروش برخی ارزهای دیجیتال وجود نداشته باشد، اما بتوانید سایر دارایی‌ها مثل نفت و سهام را در کنار جفت‌ارزها معامله کنید. از این رو، انتخاب بروکر مناسب نیز اهمیت زیادی در دسترسی به انواع دارایی‌های قابل معامله در فارکس دارد.